Beste leden, collega’s,
Het nieuwe jaar snelt met rasse schreden vooruit ; hoog tijd voor een update naar onze leden ! Want inderdaad, het landschap van de geestelijke gezondheidszorg blijft evolueren Recent werd de vernieuwing van de patiëntenrechtenwet goedgekeurd. Ondertussen loopt een project ter hervorming van de Psychologencommissie – met onvermijdelijk een hernieuwde discussie over de autonomie van de (klinisch) psycholoog en de verhouding tot de andere takken van de psychologie. Sinds januari is een hernieuwde conventie van kracht. De gesuperviseerde beroepspraktijk voor afgestudeerde klinisch psychologen daarentegen blijft haperen.
Het bestuur van UPPsy-BUPsy volgt deze ontwikkelingen op de voet en zoekt ernaar onze leden zo goed mogelijk te informeren over wat dit alles als gevolg heeft voor de dagdagelijkse praktijk. We plannen dit te doen via webinars in de beide landstalen. Een eerste webinar over het beroepsgeheim in de geestelijke gezondheidszorg kende heel veel belangstelling. Dit voorjaar staan nog verschillende andere thema’s op de agenda. Voor “Starten met een zelfstandige praktijk”, “De conventie Psychologische zorg 3.0“, kan al worden ingeschreven. Het webinar over de implicaties van de vernieuwde patiëntenrechtenwet volgt op 2 mei.
Ondertussen worden volgend jaar de mandaten in de Psychologencommissie vernieuwd. Uppsy-Bupsy hoopt haar engagement hierin te kunnen verder zetten, en voldoende stem te kunnen krijgen in de debatten. Wij kunnen het niet genoeg benadrukken : om dat te doen, hebben we de steun van onze leden hard nodig – via hun lidmaatschap, maar vooral via een engagement in de verschillende organen die ons beroep vorm geven. Wie interesse heeft, is welkom om aan te sluiten op onze eerstvolgende bestuursvergadering. We vinden het altijd fijn om kennis te maken met onze leden !
Wij, dat zijn de leden van het bestuur van Uppsy-Bupsy :
Stef, Martine, Claudia, Paul, Wouter, Philippe, Frank, Tania, Hilde en Nathalie
Webinar Vernieuwing patiëntenrechtenwet
Vorig jaar kwam het bericht van het kabinet Vandenbroucke over de plannen om de patiëntenrechtenwet te hernieuwen. Daarvoor zocht hij het publiek te betrekken, door de mogelijkheid te bieden om te reageren op verschillende voorbereidende teksten. Dat kon tot 18 april 2023.
De vernieuwing van de wet was nodig omwille van de evolutie in de geestelijke gezondheidszorg, niet in het minst wat betreft het (elektronische) patiëntendossier. Immers, de wet ontstond in een periode waarin nog geen elektronisch dossier bestond.
Een van de belangrijke wijzigingen die de wet met zich meebrengt, is de juridische afschaffing van de persoonlijke notities, waar de Orde der geneesheren op heeft aangedrongen. De tussenkomst van Catherine Fonck, die zich onder meer baseerde op een advies van het Comité voor Vigilantie, bleef zonder gevolg.
Uppsy-Bupsy plant een webinar over wat dit concreet betekent in onze klinische praktijk. Loes Salomez, voormalig juriste van de Psychologencommissie, zal starten met een inleiding over de concrete bepalingen van de nieuwe wet. Daarna willen we in gesprek gaan met de deelnemende collega’s om te horen hoe dit zich zal vertalen in hun setting.
Het webinar zal doorgaan op donderdag 2 mei, om 20.00 u, via zoom.
Inschrijven kan via: info@uppsy-bupsy.be
Niet-leden kunnen inschrijven en betalen via de website: https://uppsy-bupsy.be/nl/
BVRGS studiedag rond genderidentiteit – 15 maart 2024
Project hervorming Psychologencommissie
Als publieke instantie is de Psychologencommissie verantwoordelijk voor de titelbescherming en de deontologie voor alle psychologen in Belgiê. Zo organiseert ze ook de tuchtinstanties. De werking van de Psychologencommissie wordt hoofdzakelijk bepaald door de wet van 1993 ter bescherming van de titel van de psycholoog. De Pychologencommissie valt onder het toezicht van de minister van Middenstand, momenteel David Clarinval.
In 2015 werd de klinisch psycholoog, door de wet De Block, gedefinieerd als een gezondheidszorgberoep, wat meteen een scheiding teweeg bracht tussen de klinisch psychologen en de andere psychologen. Sindsdien had immers ook het Ministerie van Volksgezondheid een en ander te zeggen over de klinisch psycholoog, met name door het verstrekken van een visum – nodig om de klinische psychologie te beoefenen. Bovendien stond de klinisch psycholoog, net als alle andere WUG-beroepen, vanaf nu onder toezicht van de Provinciale geneeskundige commissies. In 2019 volgde de Kwaliteitswet, met opnieuw gevolgen voor enkel de klinisch psycholoog als WUG-beroepsbeoefenaar. De Kwaliteitswet vereist de organisatie van een Federale Toezichtcommissie, met bevoegdheden die veel verder gaan dan die van de Provinciale geneeskundige commissies.
Tijdens de afgelopen jaren kwam er regelmatig discussie over de verhouding tussen die verschillende organen. We herinneren ons de discussie over de inschrijving van de klinisch psycholoog bij de Psychologencommissie, wat volgens Maggie De Block niet meer nodig was. De Block moest op haar stappen terugkeren.
Deze discussie weerspiegelde zich in de verhouding tussen de verschillende psychologenverenigingen. Sommige verenigingen streefden ernaar de klinisch psycholoog volledig in te schrijven als gezondheidszorgberoep, anderen – waaronder UPPsy-BUPsy – wilden voorkomen dat het beroep van klinisch psycholoog volledig zou gemedicaliseerd worden en gaven voorrang aan wat psychologen onderling verenigt. Argumenten voor onze positie kunnen nagelezen worden in een schrijven dat we richtten aan de beide bevoegde ministeries, in januari 2021.
Vorig jaar stelde zich dan weer de vraag naar de verhouding tussen de Federale Toezichtcommissie en de Psychologencommissie, wat betreft deontologische zaken. Overleg tussen beide kabinetten over deze kwesties bleek zeer moeilijk, vooral om het ministerie van Volksgezondheid het een uitgeklaarde zaak vond dat de klinisch psycholoog enkel onder haar bevoegdheid diende te vallen.
Voor de psychologen èn voor hun cliënten blijkt dit een onoverzichtelijk kluwen te zijn geworden. Elk jaar opnieuw stelt zich bij vele psychologen de vraag of het lidmaatschap bij Compsy moet hernieuwd worden, wat het verschil is met het visum enzovoort. Voor cliënten wordt het zeer moeilijk te weten bij welke instanties ze terecht kunnen. Afstemming is dus een duidelijke noodzaak. Bovendien kwam ook intern, vanuit de Psychologencommissie, het verlangen om een aantal zaken te hervormen, om een meer transparante en democratische werking te garanderen.
Voor de beroepsverenigingen bleken de plannen om Compsy te hervormen een positieve ervaring van samenwerking, waarbij de meningsverschillen konden worden opgelost. Niet zo echter op het niveau van de betrokken ministeries.
Op 19 januari 2024 keurde de ministerraad een eerste lezing goed voor een wetsontwerp dat door minister Clarinval werd ingediend, ter hervorming van de Psychologencommissie, Het wetsontwerp had als doel .de opdracht en de organisatie van de Psychologencommissie te verduidelijken. Bovendien zou er ook een rechtstreekse verkiezing komen van afgevaardigden in de verschillende organen, ter vervanging van de representatie via beroepsverenigingen, zoals dat nu gebeurt. Het wetsontwerp werd ter advies voorgelegd aan de Raad van State. De minister vroeg ook advies aan het Ministerie van Volksgezondheid en aan het Riziv.
Er kwam een weinig constructief antwoord van het Riziv, met vooral de volgende argumenten :
– Bij het kaderen van de klinisch psycholoog als gezondheidszorgberoep, in 2015, werd bewust ervoor gekozen om de titelbescherming van de psycholoog niet op te nemen in de wet. Volgens het Riziv kan de klinisch psycholoog ook daarzonder de klinische psychologie beoefenen. We horen hier terug het standpunt van Minister De Block, waarbij men voorbijgaat aan de bescherming van de deontologie door de Psychologencommissie. Een deontologie die afgestemd is op het beroep van de psycholoog en niet op een medisch beroep.
– Het Riziv argumenteert dat de niet klinisch psycholoog werkt met cliënten ; de klinisch psycholoog werkt met patiënten. Opnieuw een medicalisering van ons beroep.
– De enige competente autoriteit om informatie en juridische beveiliging te verstrekken voor het beroep van de klinisch psycholoog, is het Ministerie van Volksgezondheid.
– Het bewaken van de deontologie van de klinisch psycholoog is, volgens het RIZIV, opnieuw een bevoegdheid van het Ministerie van Volksgezondheid, en wordt verzekerd door de Federale Toezichtcommissie – een multidisciplinair orgaan. Als Compsy nog iets te zeggen heeft inzake deontologie, zal dat gaan over psychologen die werken met cliënten.
Het zal duidelijk zijn dat het Riziv in feite een totaal uithollen beoogt van onze deontologie en van de Psychologencommssie als instantie die de cliënten en psychologen hierin bijstaat.
De Psychologencommissie beraadt zich, samen met het kabinet Clarinval, over een antwoord.
Hernieuwing Conventie Psychologische Zorg
– inzetten op vroegtijdige interventie ter preventie van psychologische problemen
– inzetten op vindplaatsen
– inzetten op groepsinterventies.
Wie nauwkeurig de tekst van de conventie naleest, merkt een clausule op waar toch even moet worden bij stilgestaan : :
Vanuit de federale overheid zal ook een proces worden uitgeschreven dat moet leiden tot een elektronisch patiëntendossier bij klinisch psychologen met name: concretisering van de inhoud zoals voorzien in de kwaliteitswet, voorwaarden, homologatiecriteria, caresets opdat gegevens kunnen gedeeld worden en integratie BelRAI.
Over de caresets:
Concreet wil het Be-SafeShare-project de uitwisseling van evoluerende, dynamische, modulaire, historische en multidisciplinaire gegevens mogelijk maken via gestructureerde, gestandaardiseerde en gecodificeerde informatiereeksen op basis van een relevant commercieel concept
Dit gaat gepaard met een centrale gemeenschappelijke medische taal in het elektronisch patiëntendossier (EPD) om ervoor te zorgen dat gebruikers elkaar op een consistente manier begrijpen.
Over de BELRAI:
BelRAI© laat toe een globale beoordeling te maken van een persoon zijn fysieke, cognitieve, psychische en sociale zorgnoden.
De gegevens worden door de zorgverleners elektronisch geregistreerd. Hiervoor wordt een gratis BelRAI© onlineplatform aangeboden.
De instrumenten leveren ook gevalideerde algoritmen die op basis van de verzamelde informatie berekeningen maken met betrekking tot het functioneren van de persoon, zijn zorgrisico’s en zijn sterkten en zwakten.
De algoritmen geven ook aan wat de aandachtspunten van de persoon zijn en laten de zorgverlener toe een kwaliteitsvol zorgplan op te stellen.
Alle gegevens worden opgeslagen in de centrale BelRAI©-databank.
Zullen geconventioneerde collega’s straks meestappen met dergelijke overheidsplannen???
Uppsy-Bupsy heeft zich, voor de vorige conventie, ervoor ingespannen om de officiêle tekst van de overeenkomst in die mate aan te vechten dat de deontologie van de psycholoog kon worden gerespecteerd. Wij hoorden regelmatig van collega’s dat het in de praktijk allemaal wel meeviel Dat blijkt ook uit het evaulatie-onderzoek van Prof. Bruffaerts : het vereiste functioneel bilan werd vooral pro forma gebruikt, en de multidisciplinaire samenwerking waar de overheid principieel naar streefde, bleek binnen de conventie niet meer dan daarbuiten tot stand te komen. De psychologen lijken dus vooral te hebben gewerkt in functie van hun cliënten, met verslaggeving en overleg waar nodig, en niet in het belang van een regulerende overheid.
Dit neemt niet weg dat de vernieuwde conventie verder deze weg inslaat. We zijn dan ook benieuwd naar ervaringen van collega’s die zich opnieuw hebben geonventioneerd. Worden die plannen in de praktijk ook uitgevoerd ? Blijft het evenzeer dode letter ?
Het blijft belangrijk deze hele evolutie te kaderen binnen een denken dat reeds jaren geleden werd uitgetekend, en zich vertaalt in het Public Mental Health-perspectief. Philippe Grisar heeft zich verdiept in die achtergrond van deze conventie, en organiseert hierover een webinar op 28 maart. Inschrijven kan zoals gewoonlijk via info@uppsy-bupsy.be. Niet-leden vragen we een bijdrage in de kosten van 5 €.
Webinar “Je vestigen als zelfstandig klinisch psycholoog”
Starten als zelfstandig psycholoog is best een uitdaging. Niet alleen omdat het spannend is of je wel voldoende cliënten zal bereiken en dus een fatsoenlijk inkomen kan verwerven. Maar ook omdat heel wat wetten en regels ons beroep reglementeren.
Wat komt er allemaal bij kijken ? Hoe zorg ik dat ik “in regel” blijf ? Welke stappen dien ik te zetten ? Stef Joos helpt je op weg, in dit webinar.
Je kan deelnemen op twee momenten :
Het studie-moment is (gratis) toegankelijk voor leden. Graag inschrijven via info@uppsy-bupsy.be
Geïnteresseerde niet-leden vragen we 5 € bijdrage in de kosten. Betalen kan door te klikken op de datum waarop je wil deelnemen.
Gesuperviseerde stage voor klinisch psychologen
Een van de vragen waarover het FRGGZB advies uitbracht, is de gesuperviseerde stage voor klinisch psychologen, gesuperviseerde professionele praktijk (GPP) genoemd. Wij berichtten eerder al over de problemen wat betreft de organisatie van deze stage. Praktisch ging het vooral over de beschikbaarheid van voldoende stagemeesters, en onduidelijkheid over de financiering van dit project. Meer principieel ging het ook over het bewaken van de kwaliteit van de stage, waarbij UPPsy-BUPsy voorstander was van een stage in een multidisciplinaire setting, waarbij de stagemeesters 5 jaren ervaring had.
Voor de studenten was dit een zeer problematische situatie, waarover ze hun ongenoegen niet alleen schriftelijk maar ook met een betoging hebben duidelijk gemaakt. Een en ander leidde ertoe dat de professionele stage opnieuw, dit keer voor 2 jaar, werd uitgesteld.